Door self adhesive wallpaper

Πληροφορίες για τους τύπους αρχείων που μπορείτε να μας αποστείλετε

Γρήγορη πληροφορία:

Αν θέλετε το αυτοκόλλητο περιγραμματικά κομμένο πρέπει να μας στείλετε δυανισματικό (Vector) αρχείο*

Αν θέλετε εκτύπωση φωτογραφίας, σε αυτοκόλλητο, καμβά, phototex , oneway κάθε είδος αρχείου σε ,ικανοποιτική ανάλυση ,είναι αποδεκτό

* Σε πολλές περιπτώσεις, αν το αρχείο έχει μεγάλη ανάλυση , όπως γίνεται με όλες τις σύγχρονες φωτογραφικές μηχανές, μπορούμε να κάνουμε το περίγραμμα και από φωτογραφία!

Ακολουθούν αναλυτικές πληροφορίες για τα δυανισματικά (vector) και τα αρχεία κουκίδων ( bitmap )

(Τό άρθρο βρίσκεται στο site www.inkline.gr)

Περιεχόμενα

Πρόσθετες πληροφορίες:
JPG Quality
Progressive
Interlaced
Δημιουργία .pdf αρχείων
Διαφάνεια στα .gif 

Εισαγωγή

Δεν ξέρετε με ποιο format jpg, .gif, .bmp, .tiff) να σώζετε τις φωτογραφίες;
Δυσκολεύεστε να μετατρέψετε μια εικόνα από ένα format σε κάποιο άλλο;
Δεν ξέρετε τι ρυθμίσεις να κάνετε κατά το σώσιμο;
Εκτυπώνετε μια φωτογραφία και η εκτύπωση δεν είναι καλή;
Πώς να χρησιμοποιείτε το πρόγραμμα OCR πιο αποδοτικά;
Τι είναι τα .pdf (Acrobat) αρχεία και πώς να δημιουργήσετε τέτοια με ελληνικό κείμενο;
Τι σημαίνουν οι όροι: Progressive, RGB, Image quality, LZW, Interlaced, CCITT, CMYK, 24 bit, Adaptive, 300 dpi, Halftone, Dithering;

Αν κάποια από τις πιο πάνω ερωτήσεις είναι και δική σας ερώτηση, τότε αυτό το άρθρο είναι για σας.

Raster - Vector

Πρώτα απ’ όλα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα αρχεία γραφικών (εικόνες - φωτογραφίες) είναι δύο τύπων: τα αρχεία τύπου ’ψηφιοκουκίδων’ (raster) και τα διανυσματικά (vector). Για ευκολία θα χρησιμοποιούμε από εδώ και πέρα τους αγγλικούς όρους.

Raster αρχεία είναι αυτά στα οποία η εικόνα σχηματίζεται από άθροισμα κουκίδων. Κάθε σημείο της εικόνας αποτελείται από μια κουκίδα (pixel) που καθορίζει το χρώμα ή τον τόνο του γκρι αν πρόκειται για ασπρόμαυρη. Για παράδειγμα μια μεγέθυνση μιας τέτοιας εικόνας είναι αυτή που φαίνεται στο παρακάτω σχήμα 1. Στο δεξιό τμήμα η περιοχή μέσα στον κόκκινο κύκλο έχει μεγεθυνθεί 7 φορές περίπου. Με αυτό το μοντέλο σχηματίζει η κάρτα γραφικών την απεικόνιση στην οθόνη του υπολογιστή.

Ένα χαρακτηριστικό που παίζει πρωτεύοντα ρόλο σε ένα αρχείο τύπου Raster είναι η ανάλυσή του. Συνήθως αναφέρεται σαν dpi (dots per inch) και καθορίζει πόσες ψηφιοκουκίδες περιέχονται σε μήκος μιας ίντσας. Έτσι αν θεωρήσουμε ένα τετράγωνο με διαστάσεις μία ίντσα επί μία ίντσα το τετράγωνο αυτό αποτελείται από 300 x 300 pixels = 90.000 pixels. Αν το ίδιο τετράγωνο έχει ανάλυση dpi τότε αποτελείται από 600 x 600 pixels = 360.000 pixels.

Η ανάλυση που έχει η οθόνη του υπολογιστή είναι συνήθως 96 dpi, η ανάλυση ενός μέσου εκτυπωτή γραφείου 600 dpi, και η ανάλυση των φιλμ που δημιουργούνται για την εκτύπωση offset 2.400 dpi. Η μέγιστη ανάλυση που μπορεί να διακρίνει το μάτι φθάνει τα 150-200 dpi. Εδώ ίσως αναρωτηθεί ο αναγνώστης «μα καλά αφού βλέπουμε μόνο ως 200 dpi γιατί χρησιμοποιούνται αναλύσεις πολύ μεγαλύτερες;». Μια γρήγορη απάντηση είναι για την δημιουργία χρωματικών τόνων. Δείτε περισσότερα στο κεφάλαιο halftoning - dithering.

Το μέγεθος dpi, καθορίζει την ανάλυση κατά την εκτύπωση ή την εμφάνιση στην οθόνη. Στην ουσία καθορίζει την πυκνότητα πληροφορίας της εικόνας. Δεν καθορίζει το ποσό πληροφορίας της εικόνας. Τι εννοούμε με αυτό. Ας θεωρήσουμε μια εικόνα που έχει συνολική ανάλυση 1500 x 1200 pixels. Αν την τυπώσουμε με ανάλυση 300 dpi τότε το μέγεθός της θα είναι 1800/300 x 1200/300 = 6 x 4 ίντσες ή 15 x 10 cm. Αν αντίθετα τυπώσουμε σε ανάλυση 1200 dpi η ίδια εικόνα θα έχει μέγεθος 1800/1200 x 1200/1200 = 1,5 x 1 ίντσες ή 3,5 x 2,5 cm.
Στη δεύτερη περίπτωση η εικόνα τυπώνεται σε πολύ μικρότερο μέγεθος παρόλο που η ανάλυση και στις δύο φορές είναι 1800 x 1200 pixels. Απλά στη δεύτερη περίπτωση η πυκνότητα πληροφορίας είναι πολύ μεγαλύτερη.
Επίσης μπορείτε να διαβάσετε ένα άρθρο για την ανάλυση φωτογραφιών από την άποψη του φωτογράφου.

 
Vector αρχεία, είναι αυτά στα οποία η εικόνα σχηματίζεται από άθροισμα γεωμετρικών σχημάτων (ευθείες, κύκλοι, τόξα, καμπύλες και πάχη αυτών). Οι εκτυπώσεις σε μερικούς εκτυπωτές βασίζονται σε αυτό το μοντέλο. Στο παρακάτω σχήμα 2, βλέπετε μια μεγέθυνση μιας τέτοιας εικόνας. Στο δεξιό τμήμα η περιοχή του παραλληλογράμμου έχει μεγεθυνθεί 5 φορές περίπου. Τέτοια αρχεία είναι αυτά που παράγονται από προγράμματα σελιδοποίησης ή μακέτας όπως είναι το Corel Draw.

Είναι ολοφάνερο ότι ανάλογα με το τι θέλουμε να κάνουμε είναι απαραίτητο να επιλέξουμε και το ανάλογο μοντέλο απεικόνισης. Raster αρχεία είναι τα .jpg, .gif, .tif, .bmp, pcx, .fpx (FlashPix), .pcd (PhotoCD), .png. Vector αρχεία είναι τα .cdr (Corel Draw), .dxf (AutoCad), .ps και .eps (postscript), .pdf (Acrobat), .tif.

Όπως θα παρατηρήσετε στα δύο παραδείγματα προηγούμενα είναι φανερό ότι τα αρχεία τύπου vector όσο και να μεγεθυνθούν δεν χάνουν την ακρίβεια απεικόνισης σχηματίζοντας «σκαλάκια» όπως αυτά τύπου raster. Όμως αυτά τα αρχεία είναι και δύσκολο να δημιουργηθούν αλλά και να επεξεργαστούν. Τα αρχεία τύπου .ps (postscript) που χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο σαν αρχεία μεταφοράς δεδομένων προς τον εκτυπωτή είναι τύπου vector ώστε η ποιότητά τους να παραμένει ακριβής αν τυπωθούν σε εκτυπωτή ανάλυσης 300 dpi ή σε εκτυπωτή φιλμ για εκτύπωση βιβλίων με ανάλυση 2.400 dpi.

Από την άλλη όμως πλευρά τα αρχεία τύπου vector είναι δύσκολο να απεικονίσουν πραγματικές φωτογραφίες γιατί είναι περισσότερο πολύπλοκο να απεικονίσουν διαβαθμίσεις χρωμάτων, αλλά και όταν χρησιμοποιούνται για τέτοιο σκοπό γίνονται πολύπλοκα και μεγάλα σε μέγεθος. Έτσι ένας απλός κανόνας που προκύπτει είναι ότι τα αρχεία τύπου raster είναι κατάλληλα για φωτογραφίες ενώ τα τύπου vector για γραφικά και σχήματα περισσότερο γεωμετρικά ή για κείμενο.

Βάθος χρώματος (color depth)

Ένα άλλο χαρακτηριστικό των αρχείων εικόνων είναι η ποσότητα πληροφορίας που περιέχουν στην απόδοση χρώματος. Δηλαδή, πόσα ξεχωριστά χρώματα μπορεί να εμφανιστούν στην εικόνα. Για παράδειγμα τα αρχεία τύπου .jpg έχουν δυνατότητα να αναπαραστήσουν 16 εκατομμύρια χρώματα! Έτσι ο μεγάλος αυτός αριθμός χρωμάτων μπορεί να αποδώσει πιστά οποιαδήποτε φωτογραφία. Τα αρχεία τύπου .gif έχουν δυνατότητα να αναπαραστήσουν μόνο 256 διαφορετικά χρώματα. Η απόδοσή τους λοιπόν σε φωτογραφίες είναι αναμενόμενο να είναι χειρότερη από αυτή των .jpg.

Στα περισσότερα προγράμματα το βάθος χρώματος αναφέρεται σαν αριθμός bit και όχι σαν αριθμός χρωμάτων που μπορούν να αναπαραστήσουν. Στον παρακάτω πίνακα βλέπετε αντιστοιχία του αριθμού των bit με τον αριθμό χρωμάτων που μπορεί να δείξει μια εικόνα:

Με συμπίεση ή χωρίς συμπίεση

Τα αρχεία εικόνων, ιδιαίτερα αυτά που έχουν μεγάλο μέγεθος, έχουν και μεγάλο μέγεθος αρχείου. Για παράδειγμα, μια φωτογραφία μεγέθους Α4 που θα εκτυπωθεί σε έναν εκτυπωτή με ανάλυση 720 dpi, έχει μέγεθος αρχείου που φθάνει τα 130 ΜΒ. Και αν είναι διπλάσιας ανάλυσης (1440 dpi) τότε το μέγεθος του αρχείου ξεπερνά τα 500 ΜΒ. Αλλά, ακόμα και μια μικρή φωτογραφία στο internet μεγέθους 4x5 εκατοστά θα είχε μέγεθος 500 kB και θα χρειαζόντουσαν πάνω από 2 λεπτά για να ’κατέβει’.

Γίνεται φανερό ότι είναι δύσκολο και ασύμφορο να είμαστε αναγκασμένοι να σώζουμε και να χρησιμοποιούμε τέτοια μεγάλα αρχεία. Γι’ αυτό επινοήθηκαν μέθοδοι που συμπιέζουν τα δεδομένα στο αρχείο εικόνας ώστε το μέγεθος να μειώνεται αισθητά. Υπάρχουν δύο κατηγορίες συμπίεσης για αρχεία εικόνων: looseless (χωρίς απώλεια ποιότητας) και loosing (με απώλεια ποιότητας).

Με τον πρώτο τρόπο (looseless) η συμπίεση γίνεται σε επίπεδο δεδομένων και η εικόνα δεν χάνει καμιά πληροφορία, ακριβώς όπως γίνεται η συμπίεση αρχείων τύπου .zip, στα οποία αλίμονο αν υπήρχε απώλεια πληροφορίας θα μεταβαλλόντουσαν τα αρχικά αρχεία.

Η άλλη μέθοδος (loosing) βασίζεται στο γεγονός ότι μπορούμε να πετύχουμε πολύ μεγαλύτερη συμπίεση αν μειωθεί η ποιότητα της εικόνας. Εδώ δεν εννοούμε να ’χαλάσει’ η εικόνα, αντίθετα μπορεί να επιτευχθεί μεγάλη συμπίεση χωρίς να γίνει αισθητή η απώλεια ποιότητας.

Τα περισσότερα format εικόνων χρησιμοποιούν κάποιο τρόπο συμπίεσης. Στον παρακάτω πίνακα τα κυριότερα format με τον τρόπο συμπίεσης που χρησιμοποιούν:

Στο σχήμα 3 βλέπετε την ίδια φωτογραφία με διαφορετικούς βαθμούς συμπίεσης για το .jpg format. Παρατηρήστε ότι η αρχική φωτογραφία, που χωρίς συμπίεση θα είχε μέγεθος 343 kB, αποκτά πολύ μικρότερο μέγεθος, χωρίς να χάνει μεγάλο βαθμό από την ποιότητά της. Οι δύο τελευταίες έχουν συμπιεστεί κατά 40 και 60 φορές! αντίστοιχα. Και ενώ η αρχική φωτογραφία θα χρειαζόταν 85 δευτερόλεπτα για να κατέβει από το internet η συμπιεσμένη χρειάζεται μόνο 1,5 δευτερόλεπτο!

Η συμπίεση τέτοιου τύπου είναι ιδανική για φωτογραφίες. Δεν προκύπτουν όμως τόσο καλά αποτελέσματα όταν πρόκειται για γραφικά. Δείτε το σχήμα 4 στο οποίο επιλέχθηκαν ίδιοι βαθμοί συμπίεσης.

Η τελευταία εικόνα με συμπίεση 2 έχει συμπιεστεί μόνο κατά 20 φορές σε αντιστοιχία με το προηγούμενο παράδειγμα που είχε γίνει συμπίεση 60 φορές. Αλλά και η ποιότητα έχει γίνει πολύ χειρότερη. Μόνο με συμπίεση 8 δεν παρατηρείται αλλαγή στην ποιότητα της εικόνας. Με όλα αυτά τα παραδείγματα γίνεται κατανοητό ότι συμπίεση τύπου loosing είναι κατάλληλη κύρια για φωτογραφίες και λιγότερο για γραφικά. Όταν πρόκειται για γραφικά να επιλέγετε λιγότερο βαθμό συμπίεσης (σημείωση: οι βαθμοί συμπίεσης αναφέρονται στο Photoshop, σε άλλα προγράμματα υπάρχει διαφορετική διαβάθμιση).

Στην παρακάτω φωτογραφία βλέπετε το είδος συμπίεσης που επιτυγχάνεται σε ένα αρχείο .gif format. Μπορεί να αποδώσει μόνο μέχρι 256 χρώματα ή χρωματικούς τόνους, η συμπίεση που εμπεριέχει είναι κατάλληλη για γραφικά, αλλά όχι για φωτογραφίες. Έτσι αποτελεί το συμπλήρωμα του .jpg για το internet αλλά και για άλλες εφαρμογές. Επίσης μια άλλη ιδιαιτερότητά του είναι η επιλογή πόσων χρωμάτων μπορεί να αποδώσει. Μειώνοντας τα χρώματα μειώνεται εξαιρετικά και το μέγεθος των αρχείων που παράγονται. Για να γίνει κατανοητό δείτε το παρακάτω σχήμα 5.

Αποτελεί τμήμα της οθόνης των windows. Ολόκληρη η εικόνα έχει μέγεθος 200 kB όταν σώζεται χωρίς συμπίεση. Όταν σώζεται σαν .gif format το μέγεθος μειώνεται αισθητά. Μειώνοντας και τον αριθμό χρωμάτων το μέγεθος μειώνεται ακόμα περισσότερο. Αν η ίδια εικόνα σωζόταν σαν .jpg αρχείο θα είχε μέγεθος αρκετά μεγαλύτερο από 100 kB. Όσο για την ’καθαρότητα’ των χρωμάτων δεν μειώνεται ούτε στο ελάχιστο. Αποφύγετε βέβαια να χρησιμοποιήσετε μικρό αριθμό χρωμάτων που δεν μπορεί να απεικονίσει σωστά τα γραφικά. Για παράδειγμα, στο τελευταίο παράδειγμα με τα 5 χρώματα η ένδειξη 100% έχει «εξαφανιστεί» γιατί ο αριθμός χρωμάτων δεν επαρκεί για να απεικονίσει το γκρι 100.

To format αυτό, λόγω του μικρού αριθμού χρωμάτων που μπορεί να απεικονίσει, δεν είναι κατάλληλο για φωτογραφίες. Δείτε το σχήμα 6, η φωτογραφία δεξιά είναι σε .gif format και έχει εμφανώς χειρότερη ποιότητα.

Τέλος αν χρησιμοποιήσουμε κάποιο format (π.χ. .tif) που η συμπίεση είναι τύπου looseless και δεν υπάρχει μείωση χρωμάτων, τότε η εικόνα που σώζουμε δεν παθαίνει καμιά αλλοίωση.

Τα format αρχείων σε περίληψη

Αναλυτικά για κάθε format

JPG format. Είναι κατάλληλο για φωτογραφίες. Επιτυγχάνει εξαιρετικά υψηλή συμπίεση. Στο σχήμα 3 βλέπετε την ίδια φωτογραφία σε διαφορετικούς βαθμούς συμπίεσης για το .jpg format. Οι δύο τελευταίες έχουν συμπιεστεί κατά 40 και 60 φορές! αντίστοιχα.

Η εξαιρετικά μεγάλου βαθμού συμπίεση που επιτυγχάνεται, οφείλεται στον αλγόριθμο συμπίεσης που είναι τύπου loosing (με απώλεια πληροφορίας). Δηλαδή, η εικόνα χάνει λίγη (ή πολλή, εξαρτάται από το βαθμό συμπίεσης που επιλέγετε) από την ποιότητά της. Εδώ προσοχή, επειδή σε κάθε σώσιμο της εικόνας χάνεται και λίγη πληροφορία, αποφύγετε να επεξεργάζεστε και να σώζετε πολλές φορές το ίδιο αρχείο, γιατί κάθε φορά που το σώζετε η ποιότητά του μειώνεται. Έτσι στο τέλος η αθροιστική απώλεια ποιότητας μπορεί να είναι μεγάλη. Προτιμήστε να σώζετε το αρχείο σε άλλο format και μόνο το τελικό σώσιμο να είναι σε .jpg . Επίσης αν θέλετε να φυλάτε την εικόνα για μελλοντική επεξεργασία να την σώζετε και στο αρχικό format.

Σαν .jpg μπορείτε να σώσετε εικόνες στο μοντέλο RGB αλλά και στο μοντέλο CMYK. Επίσης πάντα οι εικόνες θα έχουν βάθος χρώματος 24 bit (ή 32 bit για CMYK) εκτός αν τις σώσετε σαν ασπρόμαυρες που τότε έχουν βάθος χρώματος 8 bit.

Μια συμβουλή. Αν σας ενδιαφέρει η διατήρηση της ποιότητας να σώζετε με συντελεστή ποιότητας 6-8 στο Photoshop, ενώ αν πρόκειται για φωτογραφίες που θέλετε να κατεβάσετε στο internet επιλέξτε συντελεστή ποιότητας 1-4.

Η συμπίεση είναι δύο τύπων. Στο Photoshop αναφέρονται σαν Baseline (’Standard’) και σαν Baseline Optimized. Η δεύτερη επιτυγχάνει συμπίεση κατά 5% μεγαλύτερη.

Τα αρχεία .jpg μπορούν να σωθούν και σαν Progressive. Δεν αναφέρεται στη συμπίεση, αλλά στο γεγονός ότι η φωτογραφία καταχωρείται κατά «ομάδες». Έτσι όταν ’φορτώνεται’ εμφανίζεται αρχικά αρκετά θολή, μετά λιγότερο και τέλος η κανονική. Ένα χαρακτηριστικό ιδιαίτερα χρήσιμο στο internet που ο χρόνος μέχρι να εμφανιστεί η φωτογραφία είναι μεγάλος. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να πάρει μια «γεύση» της φωτογραφίας χωρίς να περιμένει μέχρι να «κατέβει» ολόκληρη. Και δεν υπάρχει το ενοχλητικό φαινόμενο να βλέπει κανείς τη φωτογραφία να συμπληρώνεται από πάνω προς τα κάτω σταδιακά. Αντίθετα βλέπει να ξεθολώνει σταδιακά. Επιλέγοντας Progressive επιλέγεται η Standard συμπίεση και το κουμπί Scans γίνεται ενεργό. Δίνοντας μια τιμή καθορίζει τα βήματα στα οποία γίνεται το σταδιακό ξεθόλωμα της φωτογραφίας. Λογικές τιμές είναι 3 ή 4. Δείτε τη διαφορά κανονικών και progressive φωτογραφιών με ένα παράδειγμα.

Το format τύπου .jpg είναι κατάλληλο για φωτογραφίες και πολύ λιγότερο για γραφικά. Δείτε το σχήμα 4 στο οποίο επιλέχθηκαν ίδιοι βαθμοί συμπίεσης με αυτούς του σχήματος 3.

Η τελευταία εικόνα με συμπίεση 2 έχει συμπιεστεί μόνο κατά 20 φορές σε αντιστοιχία με το προηγούμενο παράδειγμα που είχε γίνει συμπίεση 60 φορές. Αλλά και η ποιότητα έχει γίνει πολύ χειρότερη. Μόνο με συμπίεση 8 δεν παρατηρείται αλλαγή στην ποιότητα της εικόνας. Όταν πρόκειται για φωτογραφίες με περιοχές ίδιου χρώματος (π.χ. ουρανός) να επιλέγετε μικρότερο βαθμό συμπίεσης (σημείωση: οι βαθμοί συμπίεσης αναφέρονται στο Photoshop, σε άλλα προγράμματα υπάρχει διαφορετική διαβάθμιση).

GIF format. Είναι ένα format με αρκετές ιδιαιτερότητες. Μπορεί να αποδώσει μόνο μέχρι 256 χρώματα ή χρωματικούς τόνους, η συμπίεση που επιτυγχάνει είναι κατάλληλη για γραφικά αλλά όχι για φωτογραφίες. Έτσι αποτελεί το συμπλήρωμα του .jpg για το internet, αλλά και για άλλες εφαρμογές. Επίσης μια άλλη ιδιαιτερότητά του είναι η επιλογή πόσων χρωμάτων μπορεί να αποδώσει. Μειώνοντας τα χρώματα μειώνεται και το μέγεθος των αρχείων που παράγονται. Για να γίνει κατανοητό δείτε το παρακάτω σχήμα 5.

Αποτελεί τμήμα της οθόνης των windows. Ολόκληρη η εικόνα έχει μέγεθος 16 kB όταν σώζεται σαν .gif format με 62 χρώματα. Μειώνοντας τον αριθμό των χρωμάτων μειώνεται και το μέγεθος. Αν η ίδια εικόνα σωζόταν σαν .jpg αρχείο θα είχε μέγεθος αρκετά μεγαλύτερο από 100 kB. Όσο για την ’καθαρότητα’ των χρωμάτων δεν μειώνεται ούτε στο ελάχιστο. Αποφύγετε βέβαια να χρησιμοποιήσετε μικρό αριθμό χρωμάτων που δεν μπορεί να απεικονίσει σωστά τα γραφικά. Για παράδειγμα, στο τελευταίο δείγμα με τα 5 χρώματα, η ένδειξη 100% έχει «εξαφανιστεί» γιατί ο αριθμός χρωμάτων δεν επαρκεί για να απεικονίσει το γκρι 100.

To format αυτό, λόγω του μικρού αριθμού χρωμάτων που μπορεί να απεικονίσει, δεν είναι κατάλληλο για φωτογραφίες. Δείτε το σχήμα 6, η φωτογραφία δεξιά είναι σε .gif format και έχει εμφανώς χειρότερη ποιότητα.

Στις .gif υπάρχει η δυνατότητα να ορίζονται διαφανείς περιοχές, δηλαδή να σχεδιάσετε για παράδειγμα ένα λογότυπο στο οποίο όλα τα σημεία έξω από τα γράμματα να είναι διαφανή. Είναι χρήσιμο χαρακτηριστικό για σελίδες στο internet όταν γύρω από τα γράμματα θέλουμε να φαίνεται η εικόνα ή το χρώμα του φόντου.

Το .gif είναι το μοναδικό format (μαζί με το .png) που μπορεί να αναπαραστήσει κινούμενο σχέδιο (animation).

Συμπερασματικά λοιπόν, τα .gif αρχεία είναι κατάλληλα για γραφικά με καθορισμένα περιθώρια (γραμμές, σχήματα), όχι όμως για φωτογραφίες.

ΤIF format. Σε αυτό το format υπάρχει πληθώρα στο είδος συμπίεσης που μπορούμε να εφαρμόσουμε. Τα είδη συμπίεσης είναι τα παρακάτω: CCITT 2, CCITT 3, CCITT 4, CRLE, LZW και μερικές άλλες παραλλαγές. Τα τρία πρώτα, που αναφέρονται και σαν group 2, group 3 και group 4, είναι συμπιέσεις που χρησιμοποιούνται για fax και εφαρμόζονται μόνο σε ασπρόμαυρες εικόνες χωρίς διαβάθμιση χρώματος (μόνο άσπρο και μαύρο χωρίς τόνους του γκρι). Μόνο το τελευταίο είναι κατάλληλο για φωτογραφίες και εικόνες με διαβάθμιση χρωμάτων.

Η δυνατότητα των .tif αρχείων να μπορούν να χρησιμοποιούν πολλούς διαφορετικούς αλγόριθμους συμπίεσης, κάνει την ανάγνωση του από τα προγράμματα περισσότερο δύσκολη. Για παράδειγμα, ένα πρόγραμμα OCR (optical character recognition) χρησιμοποιεί αρχεία .tif με συμπίεση CCITT, ενώ ένα πρόγραμμα επεξεργασίας φωτογραφίας συμπίεση LZW. Έτσι ένα πρόγραμμα επεξεργασίας φωτογραφίας μπορεί να μην μπορεί να ανοίξει αρχεία που έχουν δημιουργηθεί από ένα πρόγραμμα fax ή ocr γιατί χρησιμοποιούν διαφορετικούς αλγόριθμους συμπίεσης και αποσυμπίεσης.

Τα αρχεία .tif είναι κατάλληλα για ασπρόμαυρες (lineart) απεικονίσεις όταν χρησιμοποιούν αλγόριθμους τύπου CCITT και τότε είναι κατάλληλα μόνο για προγράμματα fax, ocr ή lineart.

Όταν χρησιμοποιείται ο αλγόριθμος LZW μπορούν να απεικονίσουν 24 bit χρώματος (16 εκ. χρώματα). H συμπίεση που επιτυγχάνεται είναι ικανοποιητική, ιδιαίτερα για μεγάλου μεγέθους αρχεία. Με το format αυτό εκτός από αρχεία τύπου RGB, μπορούν να δημιουργηθούν και αρχεία CMYK, 32 bit. Γενικά είναι ένα format που προτείνεται για μεγάλο μέγεθος αρχείων και για φωτογραφίες, ιδιαίτερα όταν απαιτείται υψηλή ποιότητα (looseless).

Ένα άλλο χαρακτηριστικό των αρχείων .tif είναι η δυνατότητά τους να σώζουν πολλές εικόνες ή σελίδες στο ίδιο αρχείο (multipage format).

BMP format. Είναι raster και η συμπίεση που επιτυγχάνει όχι καλή. Η χρησιμότητά του υπερκαλύπτεται από τα .tiff, .gif και .jpg αρχεία. Έχει 24 bit βάθος χρώματος αλλά μπορεί να επιλεγεί και μικρότερο ή μόνο ασπρόμαυρο (8 bit - 256 χρώματα). Χρησιμοποιείται από τα windows σαν το βασικό raster format των windows.

PS format. To format της γλώσσας περιγραφής εκτυπωτών postscript. Είναι vector format και κατάλληλο για εκτυπωτικές κυρίως εφαρμογές. Καταχωρεί κείμενο, γραφικά, φωτογραφίες και πολλές σελίδες ταυτόχρονα στο ίδιο αρχείο. Κάθε αρχείο .ps μπορεί να εκτυπωθεί σε οποιονδήποτε εκτυπωτή postscript (από τον εκτυπωτή του σπιτιού με ανάλυση 300 dpi μέχρι εκτυπωτή film για εκτύπωση offset 2.400 dpi χωρίς να αλλοιωθεί καθόλου η σελίδα. Είναι κατάλληλο για αρχεία εγγράφων με κείμενο και όχι αποκλειστικά για φωτογραφίες ή γραφικά. Βάθος χρώματος 24 bit για RGB και 32 bit για CMYK.

Το format αυτό αποτελεί το ενδιάμεσο στάδιο αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα αρχείο τύπου .pdf κατάλληλο για το Acrobat Reader. Περισσότερα γι’ αυτό δείτε στο .pdf format.

EPS format. Ειδική περίπτωση .ps αρχείου αποτελεί το .eps, που έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύει και vector αλλά και raster δεδομένα ταυτόχρονα. Βάθος χρώματος 24 bit ή 32 bit για CMYK. Ιδιαίτερα διαδεδομένο στην τυπογραφία. Χρήσιμη είναι η ιδιότητά του να σώζει πολλές σελίδες στο ίδιο αρχείο. Το .eps αρχείο περιλαμβάνει την ιδιότητα να καθορίζονται clipping paths, δηλαδή περιοχές οι οποίες αποκόβονται από την εικόνα και οι οποίες είναι διαφανείς. Είναι ο μοναδικός τύπος αρχείου που έχει αυτό το χαρακτηριστικό, εκτός του .gif.

PDF format. (Portable Document File). Αποτελεί το format που χρησιμοποιεί το πρόγραμμα Acrobat της Adobe. Σχεδιάστηκε ειδικά για έγγραφα με κείμενο, εικόνες και φωτογραφίες. Είναι vector format για το κείμενο και τα γραφικά και raster για τις φωτογραφίες. Επιτυγχάνει εξαιρετικά υψηλό βαθμό συμπίεσης. Ένα απλό δισέλιδο προσπέκτους Α4 έχει κατά μέσο όρο μέγεθος 100 kB, ενώ το αντίστοιχο .ps αρχείο θα είχε μέγεθος περίπου 2 ΜΒ. Βάθος χρώματος 24 bit.

Επίσης είναι αξιόπιστο και με διαφορετικές ρυθμίσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μεταφορά μεγάλων αρχείων προς εκτύπωση ακόμα και σε offset. Υπάρχει δυνατότητα οι γραμματοσειρές να σώζονται μαζί με το αρχείο. Έτσι η μεταφερσιμότητά του είναι εξαιρετική γιατί εμφανίζεται σωστά ακόμα και σε υπολογιστές που δεν έχουν εγκατεστημένες τις γραμματοσειρές που χρησιμοποιεί το αρχείο. Και ο χειρισμός των κειμένων σαν κείμενο παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης λέξεων, φράσεων, κλπ.

Επίσης, δεν θα μπορούσε να λείπει από τα χαρακτηριστικά του η δυνατότητα να σώζει κανείς πολλές σελίδες στο ίδιο αρχείο.

Είναι πολύ εύκολο να δημιουργήσει κανείς τα δικά του αρχεία .pdf. Ας δούμε τη διαδικασία αναλυτικά:

1. Πρώτα πρέπει να δημιουργηθεί το .ps αρχείο. Χρησιμοποιώντας κάποιο πρόγραμμα, για παράδειγμα το word, σώζει κανείς το αρχείο που έχει δημιουργήσει, σαν .ps (για την ακρίβεια εκτυπώνει το αρχείο σε έναν postscript εικονικό εκτυπωτή σαν αρχείο -print to file-). Για το σκοπό αυτό πρέπει να υπάρχει εγκατεστημένος στους εκτυπωτές των windows κάποιος εκτυπωτής postscript laser, π.χ. Apple Writer II ή Hewlett Packard 5P. Τα windows σώζουν τα αρχεία εκτυπωτών με κατάληξη .prn. Αν χρειαστεί μετονομάστε το αρχείο δίνοντάς του κατάληξη .ps.

2. Αφού λοιπόν δημιουργήσετε το αρχείο .ps, στη συνέχεια με το πρόγραμμα Distiller (περιέχεται στον Acrobat reader) μετατρέψτε το αρχείο σε .pdf.

Αν κανείς διαθέτει την full έκδοση του Acrobat τότε μπορεί να κάνει και απ’ ευθείας τη μετατροπή επιλέγοντας File --> Create Adobe PDF... μέσα από το Word.

FPX format. (Flash Pix). Είναι raster format. Βάθος χρώματος 24 bit. Χρησιμοποιεί ‘ελαφρά’ συμπίεση loosing που δεν μειώνει οπτικά την ποιότητα και ταυτόχρονα looseless συμπίεση. Αποτελεί ένα εξαιρετικό format όταν χρειάζεται να σώζετε φωτογραφίες σε όσο το δυνατόν μικρότερο μέγεθος με τη μεγαλύτερη δυνατή ποιότητα.

PCD format. To format που χρησιμοποιεί το Photo CD της Kodak. Είναι raster format και χρησιμοποιεί ‘ελαφρά’ συμπίεση loosing που δεν μειώνει την ποιότητα και ταυτόχρονα looseless συμπίεση. To βάθος χρώματος δεν είναι καθορισμένο επακριβώς αλλά είναι ανάλογο των 24 bit. Σε κάθε αρχείο περιέχονται ταυτόχρονα 5 εκδόσεις της ίδιας εικόνας σε 5 διαφορετικές αναλύσεις: 192 x 128, 384 x 256, 768 x 512, 1536 x 1024, 3072 x 2048. H professional έκδοση περιλαμβάνει και μια έκτη ανάλυση 6144 x 4096. Αποτελεί μια εξαιρετική και οικονομική λύση για τη μετατροπή φωτογραφικών φιλμ σε ηλεκτρονική μορφή για επεξεργασία σε υπολογιστή. Ένα CD χωρά περίπου 100 φωτογραφίες (25 για την professional έκδοση) και το κόστος για την κάθε μία είναι μεταξύ 300-500 δρχ.

CDR format. Το format που χρησιμοποιεί το Corel Draw. Είναι vector format. Χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά από το Corel Draw. Βάθος χρώματος 24 bit.

PSD format. Το format που χρησιμοποιεί το Photoshop και είναι raster. Έχει τη δυνατότητα να σώζει όλα τα επίπεδα σχεδίασης (layers) χωρίς να τα ενώνει σε ένα. Χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά από το Photoshop. Ένα μπέρδεμα που δημιουργείται στους χρήστες, είναι το γεγονός ότι και το Photopaint δημιουργεί αρχεία εικόνων με κατάληξη .psd, που όμως, είναι εντελώς διαφορετικά από αυτά του Photoshop.

PNG format. Το νέο format που σχεδιάστηκε για χρήση στο internet αλλά ως τώρα δεν χρησιμοποιείται σε μεγάλη έκταση.

WMF format. Vector format, χρησιμοποιείται σαν το βασικό vector format των windows. Για μερικές εφαρμογές που απαιτείται μεταφερσιμότητα των vector εικόνων από έναν υπολογιστή σε έναν άλλο ή από ένα πρόγραμμα σε ένα άλλο, αποτελεί μια καλή λύση. Επειδή τα vector format είναι λίγα και εξειδικευμένα, και το .wmf είναι αρκετά διαδεδομένο, συνεπώς υποστηρίζεται από πολλά προγράμματα.

PCX format. Raster. Δεν χρησιμοποιείται σε μεγάλη κλίμακα πια.

DXF format. Ένας ιδιαίτερος τύπος αρχείων. Αποτελεί το ’μεταφέρσιμο’ format αρχείων που παράγονται από το AutoCad και άλλα αντίστοιχα προγράμματα σχεδίασης γραμμικού σχεδίου (αρχιτεκτονικά, πολιτικού μηχ., μηχανολογικά, ηλεκτρολογικά σχέδια). Για όσους ασχολούνται με το γραμμικό σχέδιο αποτελεί το απαραίτητο εργαλείο για μεταφορά σχεδίων μεταξύ υπολογιστών και προγραμμάτων. Το σχέδιο ’γράφεται’ σαν κείμενο εσωτερικά του αρχείου και έτσι επιτρέπει στον χρήστη και στον προγραμματιστή να επεξεργάζεται ευκολότερα τα δεδομένα του. Φυσικά είναι τύπου vector.

PICT, PIC format. Ένας τύπος αρχείων που χρησιμοποιείται κυρίως σε υπολογιστές με λειτουργικό Macintosh. Vector format. Βάθος χρώματος 24 bit.

DWG format. Το format του AutoCAD. Διανυσματικό με δυνατότητα απεικόνισης τριών διαστάσεων. Αλλά δεν χρειάζεται περιγραφή γιατί πρέπει να περιγράψω το AutoCAD σε λίγες γραμμές.

Halftoning - Dithering.  Τρόπος παραγωγής χρωματικών τόνων

Για αρχεία φωτογραφιών και εικόνων με βάθος χρώματος 24 bit η αναπαράσταση των χρωμάτων είναι εύκολη υπόθεση αφού κάθε pixel ή κάθε αντικείμενο της εικόνας μπορεί να έχει ένα από τα 16 εκατομμύρια χρώματα. Όμως όταν το βάθος χρώματος είναι μικρότερο π.χ. 8 bit τότε η φωτογραφία μπορεί να περιέχει μόνο 256 χρώματα. Ακόμα κι όταν είναι σωστά επιλεγμένα είναι δύσκολο να αναπαρασταθούν σωστά όλες οι διαβαθμίσεις χρωμάτων. Σε αυτές τις περιπτώσεις επιλέγεται να χρησιμοποιηθεί ένας αλγόριθμος που αναλαμβάνει να κάνει τη φωτογραφία περισσότερο ακριβή σε χρώμα. Ο αλγόριθμος αυτός ονομάζεται dithering.

Ας δούμε με ένα παράδειγμα τι ακριβώς είναι αυτό. Ας υποθέσουμε χονδρικά ότι μια εικόνα μπορεί να αναπαραστήσει σωστά το μπλε χρώμα και το άσπρο. Όμως (πάλι χονδρικά) ότι δεν μπορεί να αναπαραστήσει το κυανό. Τότε όπου απαιτείται κυνανό χρώμα γίνεται συνδυασμός μπλέ και άσπρου σε τέτοια αναλογία ώστε το αποτέλεσμα αν μοιάζει με το επιθυμητό κυανό χρώμα. Επιλέγεται να συνδυαστούν μπλέ και άσπρες κουκίδες (pixel) ώστε να παραχθεί το αντίστοχο χρώμα. Στο παρακάτω σχήμα βλέπετε πώς είναι δυνατόν να γίνει αυτό.

Αν το παραπάνω σχήμα δεν σας λέει τίποτα τότε δείτε το σε μίκρυνση πώς φαίνεται:
Είναι φανερό ότι όσο μικρότερο είναι το μέγεθος των κουκίδων, τόσο περισσότερο ομοιόμορφο φαίνεται το χρώμα. Έτσι με συνδυασμό αναλογίας κουκίδων μπλέ και άσπρου μπορεί με αυτόν τον τρόπο να αναπαραχθεί αρκετά μεγάλος αριθμός αποχρώσεων μεταξύ μπλέ και άσπρου, από το σκούρο μπλέ μέχρι το ανοιχτό γαλάζιο. Βέβαια στο dithering (αμφιταλάντευση, αν μπορεί έτσι να αποδοθεί σωστά αυτός ο όρος), ο αλγόριθμος είναι περισσότερο πολύπλοκος συδυάζοντας γειτονικά pixel και αλλάζοντας το χρώμα σε άλλα, ώστε να μην είναι εμφανής η ύπαρξη κουκίδων.

Δείτε αυτές τις δύο φωτογραφίες. Και οι δύο είναι φωτογραφίες που απεικονίζονται με 256 χρώματα. Η πρώτη με τη μέθοδο του dithering, ενώ η δεύτερη χωρίς το dithering. Παρατηρήστε πώς το πράσινο του φύλλου, αποδίδεται πολύ καλύτερα στην πρώτη φωτογραφία, αναπαράγοντας όλους τους απαιτούμενους τόνους του.

Τώρα ας δούμε τι είναι το halftoning. Στην ουσία δεν είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί ένα είδος dithering. Για halftoning (ενδιάμεσοι τόνοι) μιλάμε κυρίως στις εκτυπώσεις. Ας πάρουμε για παράδειγμα έναν εκτυπωτή inkjet ο οποίος μπορεί να τυπώνει κουκίδες μελανιού από τέσερα μόνο χρώματα (κυανό, ματζέντα, κίτρινο και μαύρο). Πώς εί ναι δυνατό να εκτυπώσει φωτογραφίες που απαιτούνται αρκετά περισσότερα χρώματα; Ακριβώς ίδια με το dithering. Συνδυάζοντας αριθμό κουκίδων και χρώματα επιτυγχάνεται να εκτυπώνεται πλήθος χρωμάτων.

Ας υποθέσουμε ότι έχουμε έναν εκτυπωτή με ανάλυση 600 dpi. Ουσιαστικά μια ανάλυση αρκετά μεγάλη, αφού το ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί να διακρίνει ανάλυση πάνω από 150-200 dpi. Όμως ο σκοπός που οι εκτυπωτές inkjet (αλλά και οι laser) κατασκευάζονται με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανάλυση είναι για τη σωστή απόδοση των χρωμάτων ή των τόνων του γκρι αν πρόκειται για ασπρόμαυρους. Κάθε "pixel" σε αυτόν τον εκτυπωτή επιλέγουμε να αποτελείται από 4 x 4 διακριτές κουκίδες μελανιού. Έτσι νοητικά ο εκτυπωτής αυτός γίνεται ανάλυσης 600/4 = 150 pixels/ίντσα (το ανάλογο των 150 dpi). Όμως κάθε νοητό "pixel" μπορεί να αποτελείται από 4 x 4 = 16 κουκίδες μελανιού. Συνδυάζοντας τα τέσσερα βασικά χρώματα σε κάθε μια από αυτές τις 16 κουκίδες μπορούμε να πετύχουμε συνολικά 500 διαφορετικά χρώματα (προκύπτει από μαθηματικά που δεν χρειάζονται εδώ). Τώρα αυτός ο εκτυπωτής τυπώνει έγχρωμες φωτογραφίες, ενώ αρχικά έχει τη δυνατότητα να τυπώνει μόνο τα χρώματα κυανό, ματζέντα, κίτρινο και μαύρο!

Αν θελήσουμε να έχουμε μεγαλύτερη γκάμα χρωμάτων από 500 που συζητήσαμε προηγούμενα τότε θα πρέπει να επιλέξουμε μέγεθος "pixel" μεγαλύτερο, π.χ. 6 x 6 κουκίδες. Τότε η ανάλυση του γίνεται ανάλογη των 600/6 = 100 dpi και τα χρώματα που μπορεί να αποδώσει είναι 10.000. Ένα αρκετά μεγάλο εύρος χρωμάτων που μπορεί να αποδώσει αρκετά πιστά μια φωτογρφία. Όμως τώρα η ανάλυση του εκτυπωτή έχει μικρύνει και είναι 100, μια τιμή που είναι ορατή με το μάτι και η ποιότητα ως προς το θέμα ανάλυσης έχει μειωθεί. Αυτός είναι και ο λόγος που απαιτούνται όλο και μεγαλύτερες αναλύσεις.

Ένας ασπρόμαυρος εκτυπωτής για να μπορεί να εκτυπώνει σωστά όλη τη γκάμα των γκρι χρωμάτων χρειάζεται να αποδίδει περίπου 65 τόνους του γκρι. Αυτό επιτυγχάνεται με μέγεθος εικονικού "pixel" 8 x 8 κουκίδες. Όμως αν η ανάλυση του εκτυπωτή αυτού είναι 600 dpi, τότε η εκτύπωση που θα αποδίδει θα είναι ανάλογη των 600/8 = 75 dpi. Να ο λόγος γιατί κατασκευάζοτναι εκτυπωτές μονόχρωμοι (π.χ. laser) με αναλύσεις 1200 dpi. Με το ίδιο μέγεθος εικονικού "pixel" η ανάλυση της εκτύπωσής του είναι ανάλογη των 150 dpi, μια αρκετά ικανοποιητική ανάλυση στην οποία δεν θα φαίνονται κουκίδες και η απόδοση όλων των τόνων του γκρι θα είναι επαρκής.

Σημείωση: Προηγούμενα για τις έγχωμες εκτυπώσεις μιλήσαμε για 500 και 10.000 χρώματα αντίστοιχα. Αν και αυτός ο αριθμός χρωμάτων φαντάζει επαρκής (σε σχέση με τις φωτογραφίες στο προηγούμενο παράδειγμα που έχουν μόνο 256 χρώματα, για έναν εκτυπωτή δεν είναι. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στη φωτογραφία το ποια χρώματα θα αναπαρασταθούν επιλέγονται κατάλληλα, ενώ στον εκτυπωτή είναι δεδομένα. Π.χ. αν μια φωτογραφία έχει αρκετά χρώματα πράσινα και κόκκινα η παλέτα των χρωμάτων της επιλέγεται να περιέχει αυτά τα χρώματα και ίσως καθόλου κυανό. Όμως σε έναν εκτυπωτή τα χρώματα που μπορεί να παράγει είναι δεδομένα (πάντα θα μπορεί να παράγει κυανό γιατί περιέχεται στα μελάνια του) και η παλέτα χρωμάτων του δεν μπορεί να αλλάξει. Έτσι χρειάζεται πολύ μεγαλύτερος αριθμός χρωμάτων για να εκτυπωθεί σωστά μια φωτογραφία.

Και οι δύο αυτές φωτογραφίες απεικονίζονται με 256 χρώματα. Μεγάλη διαφορά με το προηγούμενο σχήμα που πάλι απεικονίζονταν με 256 χρώματα. Ο λόγος της κακής ποιότητας εδώ οφείλεται στο ότι η παλέτα των χρωμάτων επιλέχθηκε να είναι στάνταρντ και ανάλογη με τα χρώματα ενός εκτυπωτή. Η πρώτη από αυτές δημιουργήθηκε χωρίς τον αλγόριθμο dithering ενώ η δεύτερη με έναν πολύ καλό τέτοιο αλγόριθμο. Για τους εκτυπωτές ο αλγόριθμος dithering ονομάζεται PhotoRet III™, ColorMatch™, ImagePerfect™ ή οτιδήποτε άλλο ανάλογα με το μάρκετινγκ της εταιρείας κατασκευής του εκτυπωτή. Και όπως βλέπεται ένας τέτοιος αλγόριθμος αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό ενός εκτυπωτή αφού επιρεάζει την πιστή χρωματική απόδοση σε μεγάλο βαθμό.

Ανάλογα με ότι ισχύει για τους εκτυπωτές inkjet και laser ισχύει και για την τυπογραφία (offset). Στην τυπογραφία πάλι χρησιμοποιούνται τα ίδια βασικά χρώματα (κυανό, ματζέντα, κίτρινο και μαύρο), και η ανάλυση που επιτυγχάνει φθάνει τα 2.400 dpi. Η τελική όμως εκτύπωση έχει εικονική ανάλυση της τάξης των 200 dpi (στην τυπογραφία αυτή η εικονική ανάλυση ονομάζεται lpi (lines per inch, αντί dots per inch).
Είναι προφανές ότι μόλις κατασκευαστούν εκτυπωτές με ανάλυση 2.400 x 2.400 dpi θα μπορούμε να έχουμε εκτυπώσεις ανάλογες με αυτές της τυπογραφίας offset στο σπίτι μας.